Deze keer haal ik er nog eens eentje uit de oude doos: unastoria van Gipi, passend vertaald als eenverhaal, verscheen eind februari 2015. Toch is het een verhaal dat nog eens onder de aandacht moet komen. Deze nieuwste graphic novel van Gipi is een grafisch, onverwacht, vernieuwend meesterwerk tegenover eerder werk van de Italiaan.
Door Elias Jonkers.
Gipi, pseudoniem van Gianni Pacinotti (Pisa, 1963), is cartoonist bij de Italiaanse krant La Repubblica. In 2011 verscheen zijn filmdebuut L' ultimo terrestre. Zijn nieuwste werk, unastoria werd genomineerd voor de belangrijkste Italiaanse literatuurprijs, de Premio Strega.
Unastoria werd bij vertaald als eenverhaal, aan elkaar geschreven omdat het de intentie heeft om twee verhalen tot één hecht verhaal te smeden. Soms lijkt deze link tussen de twee verhalen wat vergezocht en lijkt het te geforceerd. Een thema in het werk is het lijden van de overgrootvader dat het lijden van de achterkleinzoon wordt. Dit magisch-realisme spreekt niet direct aan omdat het soms echt verwarrend is en dan weer raadselachtig. Na het verder lezen van eenverhaal spreekt het literaire, haast poëtisch complexe verhaal meer aan. Het voelt aan als één groot experiment.
Eenverhaal is vooral een het verhaal van een man, Silvano Landi, die zichzelf verliest. Silvano is een succesvol en bekend schrijver wanneer hij op zijn 49ste word opgenomen in een psychiatrische kliniek nadat hij in verwarde toestand op het strand is aangetroffen. Silvano is verlaten door zijn vrouw en ook zijn dochter wil liever niets meer met hem te maken hebben.
Helemaal gedesoriënteerd en de realiteit niet meer bevattend tekent Silvano alleen maar een tankstation en een grote kale boom.
Silvano is gefascineerd door de brieven van zijn overgrootvader, Mauro Lani, die als soldaat in de Eerste Wereldoorlog vocht. Vanuit de loopgraven schrijft Mauro brieven naar zijn vrouw. Pure poëzie volgens Silvano. Mauro komt oog in oog te staan met de dood maar is bezield met een ijzersterk verlangen om terug naar zijn vrouw en kind te keren.
We zitten in het leven van Silvano en in dat van Mauro. Hoewel Mauro eigenlijk Silvano zelf is. Eenverhaal is dus eigenlijk het verhaal van Silvano dat in via een wirwar vermengd wordt met dat van Mauro. De grote kale boom is het symbool dat de twee verhalen tot één verbindt. Eenverhaal is een verhaal over menselijke kwetsbaarheid en het geslinger tussen leven en de angst het te verliezen.
Het is vanaf het moment dat Silvano door de brieven van zijn overgrootvader gefascineerd raakt dat de twee levens één worden. Silvano verliest zijn gezin en kan aan niets anders meer denken. Het wordt een obsessie, net als de drang van Mauro om kost wat kost te overleven in de loopgraven. We kunnen hier spreken van het personage Landi, dit zijn Silvano en Mauro in één. Dat is puur magisch-realisme: een verhaal over menselijke hartstochten op een bevreemde manier weergegeven.
Grafisch is eenverhaal een waar kunstwerk. Gipi combineert verschillende stijlen en houdt zich niet aan het conventioneel gebruik van de klassieke panelen.
De stijl varieert van impressionistisch naar landschappen die doen denken aan William Turner. We wisselen sfeervolle aquarellen af met expressionistische figuren (vooral Silvano) in zwarte pentekeningen. De figuren doen bij momenten denken aan de sterke stijl van Manu Larcenet in zijn Blast.
Deze combinatie van stijlen bij elkaar helpt om de gemoedstoestand te duiden en geeft het werk een vreemd maar interessant uiterlijk dat dan weer de emotionele lading goed dekt.
Eenverhaal is anders dan eerder werk van Gipi en is grafisch en verhaaltechnisch een groot verschil met bv. Aantekeningen voor een oorlogsverhaal (2006): dit album is, hoewel grafisch ook sterk en afwisselend, opgebouwd als een klassieke strip. Met eenverhaal gaat Gipi de experimentele toer op en toont hij ons een onverwacht resultaat.
Unastoria - in het Italiaans klinkt het zeer mooi - is een prachtig werk: van cover tot inhoud is het genieten van ontzettend sterke kunstwerken. Het complexe album zal u als lezer veel voldoening schenken. Het is een plezier om te lezen, ondanks de emotionele lading.
'Het is niet eenvoudig dit verhaal in woorden te vatten, omdat het zo aangrijpend en diep is, en omdat Gipi het op een unieke suggestieve manier vertelt.' - Stefan Hertmans, auteur van Oorlog en terpentijn.
Boekgegevens:
Gipi, eenverhaal, oog&blik/De Bezige Bij, 9789054924456 (€24,90).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten