Ja, er is weer een strip over de Eerste Wereldoorlog. Maar uitgeverij Lannoo kwam wel met een heel origineel album: de dieren in deze oorlog staan centraal. Drie tekenaars gingen aan de slag met waargebeurde en absurde verhalen en samen met De Commerce zorgden de tekenaars voor een gepaste ode aan de vergeten dieren van de Grote Oorlog. Cher Ami is meer dan een graphic novel. Het is ook een voorstelling van animatiefilms met muziek van de Gentse band Yuko.
Door Elias Jonkers.
Een originele en interessante kijk op de Eerste Wereldoorlog in een mooi uitgegeven cadeauboek. De cd met muziek van Yuko is zeker een leuke meerwaarde aan het boek.
Het album bestaat uit drie verhalen. Drie absurde maar waargebeurde verhalen over dieren in de Eerste Wereldoorlog. Schrijver van de drie verhalen is cineast, theatermaker en acteur Joost Wynant. Om de verhalen in beeld te brengen werd er beroep gedaan op drie verschillende tekenaars.
Eerste verhaal: Jackie the South African baboon soldier.
Albert Marr vond op de familieboerderij ergens in Zuid-Afrika een baviaan. Hij hield de baviaan en gaf deze de naam Jackie. Het was hun huisdier. Wanneer Albert zich in 1915 ging aanmelden voor het leger nam hij zijn baviaan mee. Waarom de officieren het toelieten, weten we niet, maar Albert en Jackie mochten samen vertrekken naar het trainingskamp in Engeland.
Jackie werd officieel ingeschreven als soldaat en kreeg een uniform, betaalboek en naamplaatje. Jackie leerde zelfs salueren wanneer er een officier langskwam. Jackie vergezelde het 3th South African Infantry Regiment voor drie jaar en diende ook in de loopgraven in Vlaanderen. Jackie raakte gewond en zijn rechterpoot werd geamputeerd. Hij kreeg een medaille voor zijn oorlogsverdiensten, drie blauwe strepen op zijn uniform voor de drie jaar in het leger en een gouden streep om het verlies van zijn poot goed te maken.
Tekenaar van dit verhaal is de Nederlander Gustavo Garcia. Garcia werkt vooral voor advertenties en animatiefilms. Vóór Cher Ami: Jackie werkte hij als tekenaar mee aan de strip Gagarin (2011, verschenen bij Lebowski). Garcia weet enkele sterke beelden neer te zetten. Zijn striptekeningen zijn functioneel, zeker niet slecht, maar de opbouw is met momenten wat braaf.
Tweede verhaal: Stubby: oorlogsheld en sergeant.
Stubby en Jackie hebben heel wat gemeen: ze hielden als mascottes de moraal hoog, raakten gewond en dienden na de oorlog als toonbeeld van heldendom en opoffering.
Stubby was de hond van John Conroy, die hem meesmokkelde naar het front. In de loopgraven was Stubby heel nuttig: hij herkende gifgasaanvallen en waarschuwde hiervoor, lokaliseerde gewonden en waarschuwde voor artilleriebeschietingen. Stubby kreeg een jasje waar hij zijn medailles aan kon (laten) spelden. Stubby zou tot sergeant zijn bevorderd.
Ivan Petrus Adriaenssens is de tekenaar van dit tweede verhaal. Ivan Petrus is een goede keuze voor verhalen over de Eerste Wereldoorlog. Hij heeft er al meer op zijn naam staan: Afspraak in Nieuwpoort (2011) en Elsie en Mairi (2013). Ivan Petrus geeft ons, zoals gewoonlijk, mooie decors en doet alles realistisch aanvoelen. Alleen missen de personages soms wat levendigheid en de tekeningen zijn over het algemeen niet echt hoogvliegers. Ivan Petrus heeft zo zijn eigen herkenbare stijl en Cher Ami: Stubby past mooi in het rijtje van zijn oorlogstrips.
Derde verhaal: Jenny de moderne oorlogsolifant.
Dit verhaal loopt wel anders af dan in de realiteit. Jenny kwam volledig ongeschonden uit de oorlog. Fysiek dan toch, over de psychologische schade werd niet stilgestaan. Jenny versleepte bomen, maar deze taak werd door de Duitsers omschreven als arbeid voor de Duitse zaak.
In de strip laat de scenarist Jenny sterven. Dit alles is in beeld gebracht door Roman Klochkov. Deze uit Kazachstan geëmigreerde Belg studeerde Audiovisuele kunsten aan het KASK in Gent met als optie animatiefilm. Roman maakte al verschillende kortfilms die bekroond werden. Hij kan verschillende stijlen aan en maakt zowel tekeningen als schilderijen. Ook in zijn films gebruikt hij verschillende stijlen.
De tekeningen in de strip voelen wat aan als prenten voor een kinderboek. Wat leuk is, in tegenstelling tot het thema: de harde oorlog. Het is een interessant gegeven om te spelen met stijl en boodschap. Kan je een vreselijk verhaal, zoals oorlog, of een moeilijk verhaal in een simpele, leuke stijl vertellen? De losse stijl werkt wel en Roman geeft ons toch visueel sterke beelden, zoals de ontploffingen en de dood op het einde.
Hoewel het technisch best goed in elkaar zit, zijn er platen die niet thuis horen in een strip. Voor een kortverhaal is deze stijl ideaal, maar een heel album over de oorlog zou ik niet riskeren.
Roman kreeg voor de inkleuring en animatie hulp van Anna Heunick.
Roman kreeg voor de inkleuring en animatie hulp van Anna Heunick.
Cher Ami: de graphic novel.
Het idee is heel mooi: een totaalkunstwerk. Zowel animatiefilms, sterke muziek en een graphic novel. Maar de tekeningen zijn niet striptechnisch genoeg om van een hoogvlieger te kunnen spreken. Er zijn betere strips over de Eerste Wereldoorlog.
Toch zijn de verhalen heel goed: de oorlog eens vanuit echt andere ogen bekijken. Geen mensen centraal zetten maar dieren. Dat levert een mooi verhaal op. Striptechnisch is het geen hoogvlieger en het voelt soms wat geknutseld aan. De pagina's voelen technisch nog niet sterk genoeg aan.
Heel interessant is het dossier achteraan het boek: de verhalen van de dieren en algemene historische achtergrond over dieren in de oorlog.
Cher Ami is een mooi uitgegeven album, alle lof voor Lannoo hiervoor. De cover is trouwens ook heel sterk. Technisch zal het de doorgewinterde striplezer niet echt kunnen bekoren. Het is een ideaal cadeauboek, met de cd erbij. Maar het is eerder een kunstboek dan strip. Perfect voor de lezer die geïnteresseerd is in de oorlog.
Boekgegevens:
Joost Wynant; Adriaenssens; Garcia; Klochkov, Cher Ami: ode aan de dieren in de Eerste Wereldoorlog, Lannoo, ISBN 9789401437813 (€24,99)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten