Nieuwe ontstaansmythe voor Rome

Rome, de Eeuwige Stad, de Moeder aller steden, is een bron van inspiratie door de eeuwen heen. Haar ontstaan is gehuld in mythe. De dichter Vergilius beschrijft haar goddelijke oorsprong in de Aeneis. Net als in de Aeneis beschrijft de stripreeks Roma de Trojaanse origine van de Grote Stad. Roma is geen les geschiedenis maar een lofzang aan de oergeschiedenis van Rome.

Door Elias Jonkers.

Roma geeft ons een mystieke en duistere ontstaansmythe van de Eeuwige Stad, waarin geschiedenis en bovennatuurlijke elementen naadloos op elkaar aansluiten. Het resultaat is een intrigerend verhaal dat zeker het opvolgen waard is.

Het Palladium, godenbeeld, speelt een centrale rol.

Het idee van deze reeks komt van Fransman Gilles Chaillet (1946-2011). De twee passies van deze scenarist/tekenaar zijn strips en geschiedenis, in het bijzonder de Italiaanse geschiedenis. Chaillet ontmoette Jacques Martin en sinds 1976 werkt hij mee aan Alex en Lefranc. Chaillet is bekend van historische reeksen als Vasco, De Laatste Profetie en De Schilden van Mars. 

Chaillet wou met zijn Roma een stripversie van de Aeneis maken. Maar hij zou verder gaan dan Vergilius en niet stoppen bij de geboorte van het keizerrijk. Het lange verhaal zou de eeuwigheid van Rome eer aandoen. Daarbij moest Chaillet, die door een probleem met zijn hand niet meer kon tekenen, een verhaal bedenken dat zich over de eeuwen heen moest uitstrekken. Chaillet sloeg een brug tussen het vernielde Troje en de groei van een Imperium. Chaillet gaat in dat opzicht veel verder dan Vergilius ooit durfde te gaan.

Het idee werd omgebouwd tot de conceptreeks Roma en net als in de geschiedenis van Rome staat er een driemanschap aan het roer van deze sandalenstrips. De regie is alvast in goede handen met namen als Eric Adam (Sneeuw, De Loopgraaf, Zij schreven geschiedenis), Pierre Boisserie (De Bank, Reiziger) en Didier Convard (De Geheime Driehoek, Vinci). Deze heren weten er een spannend en intrigerend verhaal van te maken. 

Zoals gebruikelijk bij een conceptreeks, zijn er verschillende tekenaars onder de arm genomen. Voor het eerste deel, De Vloek, is dit Régis Penet, die we vooral kennen als scenarist van Gevilde nachten. Maar de man is tevens een begenadigd tekenaar. Penet is vrij sober in zijn tekenstijl. 

De tekeningen van Luca Erbetta (Alter Ego) voor het tweede deel, De Overwinning of de Dood, zijn net iets beter. Er zit meer zwier in, ze zijn dynamischer. In het tweede deel zit dan ook wat meer actie. Beide tekenaars geven ons wel krachtige pagina's.

Mythische oorsprong van Rome.

Laten we het even over de historische achtergrond hebben. Of nu ja, de mythische dan toch. We kennen allemaal het verhaal van Romulus en Remus. De twee wezen die door een wolvin, de Lupa Capitolina, werden gezoogd. Uiteindelijk zal Romulus de stad leiden en zijn naam eraan geven. Wat minder bekend is, is dat de tweeling de kinderen zijn van de god Mars en de Vestaalse maagd Rhea Silvia, een nakomeling van de Trojaanse veldheer Aeneas, zelf een zoon van de godin Venus. 

Aeneas en een groep Trojanen kunnen de stad ontvluchten nadat deze is verwoest door de Grieken. Tijdens hun reizen houdt de groep een tussenstop in Carthago bij koningin Dido. Dido wordt verliefd op Aeneas en wil dat hij blijft. Aeneas vertrekt toch en Dido pleegt zelfmoord. Zo, dat is dan ook ineens de oorsprong van de Punische oorlogen tussen Carthago en Rome. 

Het gens Julia, waartoe Julius Caesar behoorde, voert zijn oorsprong terug naar Julus, de zoon van Aeneas. Hierdoor is Caesar dus een nazaat van de godin Venus. U ziet al hoe politiek geladen de mythische oorsprong van Rome is.

De stripreeks: een nieuwe mythe.

Het eerste deel van Roma, De Vloek, verhaalt over de Trojaanse oorlog en de zwerftocht van Aeneas. In de mythe neemt Aeneas een beeld mee, het Palladium, de beschermgodin van Troje. Dit beeld werd in de Tempel van Vesta bewaard. Het beeld zou vanaf dan Rome beschermen. Hoewel dit beeld in de oorspronkelijke  mythe niet echt een heel grote rol speelt, is dat in de strip wel anders. Dit beeld is als een doos van Pandora en twee Trojaanse families, die van Aquilon en van Leonidas, zijn vervloekt om het beeld tot in de eeuwigheid te aanbidden. In de reeks Roma krijgt het ontstaan van de stad een heel duistere en mystieke kant. 

In het tweede deel, De Overwinning of de Dood, zijn we 5 eeuwen verder en is Rome een rijke stad geworden. We bevinden ons in de periode 218-202 v.C., ten tijde van de Tweede Punische Oorlog. In deze oorlog steekt Hannibal de Alpen over met zijn leger en met zijn bekende olifanten. Net zoals beschreven in de strip, weten de Carthagers heel wat overwinningen in de wacht te slepen. Ook nu volgen we de nakomelingen van de vervloekte Trojaanse families, vertegenwoordigd in de families Aquilia en Leo.

Intussen aanbidden de Vestaalse maagden het Palladium, zodat de stad Rome blijft bestaan. Maar familiehoofd en opperpriester Furius Leo wil de vloek verbreken. Maar kan je een goddelijke vloek zomaar verbreken?

Eén van de elementen waar ik mij toch aan stoorde in de tekst was de titel van Furius Leo: grote pontifex, staat er elke keer. In een strip als deze past de originele term Pontifex Maximus veel beter.

Ook jammer dat ze bij Daedalus deze keer wat minder werk hebben gemaakt van de afwerking. Zo mist deel twee het logo van de uitgeverij aan de achterzijde en is het ook wel jammer dat ze niet meer werken met hun collecties (Historiae of Cogitatio). Het zijn misschien details, maar het doet toch een nalatigheid vermoeden.

Goed, laat het bovenstaande vooral het leesgenot niet in de weg staan, want Roma is met een sterke start begonnen. Het combineert de bekende mythe met een eigen bewerking en voegt elementen toe. We kunnen de vraag stellen of het vervloekte beeld misschien wel echt bestaat. Want Rome wordt tot op de dag van vandaag verheerlijkt, nu als centrum van het christendom. Rust er een vloek op Rome? En waar zal deze vloek dan eindigen? 

Boekgegevens:

Adam, Boisserie, Convard & Chaillet, Roma, Daedalus:

1. De Vloek: tekenaar Penet, ISBN 9789088107580 (€8,95)

2. De Overwinning of de Dood, tekenaar Erbetta, ISBN 9789088107603 (€8,95)

Ook beschikbaar in hardcover.