Freedom Hospital: A Syrian Story, is een mix van feiten en fictie, gebaseerd op een ondergronds ziekenhuis waar gewonde rebellen en slachtoffers van het regime terecht kunnen. Het boek is opgedragen aan Hussam Khayat, een vriend van de auteur, die door de Syrische geheime politie in de gevangenis werd doodgemarteld. Ik ontdekte het boek op aanraden van stripwinkel Tistjen Dop, waar ze een persoonlijke anekdote hebben over het boek en de auteur, Hamid Sulaiman.
Door Elias Jonkers.
Het begin van het boek voelt erg anti-Assad; de de rebellen willen een vreedzame oplossing voor het land. Naarmate de tijd vordert - en het dodental stijgt - veranderen de rebellen ook steeds meer en meer in monsters en pionnen van de oorlog. Dit laat ruimte voor extremisten om mensen te werven die zich door beide partijen in de steek gelaten voelen. We zien hier hoe Isis van de situatie misbruik maakt. Naast deze drie facties zijn er natuurlijk ook mensen die gewoon door willen gaan met hun leven.
Wat heel goed gedaan is, is het aantal dagelijkse doden bovenaan de pagina's. Dit is een treurige herinnering aan het zinloze verlies van mensenlevens. Bijna even boeiend is dat elk wapen, tank, vliegtuigen, artillerie... een tag krijgt met het land van oorsprong. Zo zien we dat eigenlijk weinig landen helemaal onschuldig zijn in het conflict (vooral veel Russische wapens).
Freedom Hospital is een persoonlijke expressie van een kunstenaar over de Syrische burgeroorlog. De tekeningen van Hamid Sulaiman zijn schetsmatig en minimalistisch; hij communiceert meer met negatieve ruimten dan lijnen. De stijl is effectief en roept een opstandige grafitti-achtige vorm van ontroering op. Op sommige plaatsen schiet deze stijl echter tekort, vooral waar het beslissende drama plaatsvindt. Zou een meer gedetailleerde stijl zoals bij Joe Sacco beter zijn? Dat denk ik niet, want nu voelt het allemaal als een vluchtig geheel aan en laat Hamid Sulaiman plaats voor interpretatie.
Freedom Hospital is een krachtig boek met een inzicht in de revolutie en opkomst van de Islamic State. De rebellen waren in het begin de oplossing, maar aan het einde van het boek zijn ook zij slecht een radar in het oorlogsmachine. Alleen het Freedom Hospital, waar vrijwilligers geen leed maar verzachting brengen, geeft blijk van naastenliefde en wil een baken van hoop zijn in een donkere tijd. Zij zijn de echte oplossing.
Hamid Sulaiman werd in 1986 in Damascus, Syrië geboren en studeerde architectuur voordat de burgeroorlog in 2011 begon. Hij was sterk betrokken bij de Arabische Lente en moest naar de gevangenis vanwege zijn betrokkenheid bij vreedzame demonstraties, maar slaagde erin te ontsnappen naar Egypte voordat hij zich naar Frankrijk begaf.
In Parijs begon hij aan zijn eerste graphic novel, Freedom Hospital, die in 2016 in Frankrijk werd gepubliceerd en in 2017 in het Engels vertaald.
Het maken van Freedom Hospital was voor Hamid Sulaiman een manier om zich voor te stellen waar hij zou zijn als hij in Syrië was gebleven. Hij zegt zelf dat er altijd de vraag is: moet ik blijven, moet ik vertrekken, wat zijn de gevaren? Als je zoveel gelooft in vrijheid en vrede, zou je het dan moeten
laten? Elke scène in het boek is een reactie op die vraag.
Zijn tweede boek gaat over het bloedbad in Ham in 1982, waar de Syrische regering een opstand van de Moslimbroederschap tegenhield en waarbij meer dan 20.000 mensen om het leven kwamen.
Boekgegevens:
Hamid Sulaiman, Freedom Hospital: A Syrian Story, Jonathan Cape, ISBN 9781911214502 (€24,99)
Voor de afbeeldingen: © Hamid Sulaiman, Jonathan Cape (Penguin Random House, 2017.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten